Impactberekening levensduurverlenging
Overzicht en situering van het onderzoek
Overzicht en situering van het onderzoek
Overzicht van het duurzaamheidsproject
Ophalen, refurbishment en (her)verkoop van kantoormeubilair is een belangrijk onderdeel van het businessmodel van 2ECO. Bedrijven kunnen op hen beroep doen om hun af te danken kantoormeubilair op een duurzame manier te hergebruiken, en zo vernietiging van materiaal te vermijden. Om dit businessmodel verder uit te bouwen, is het belangrijk de klanten inzicht te geven in de positieve milieu-impact van hergebruik en refurbishment. Binnen dit project willen we deze positieve impact meetbaar maken, zodat het effect van de inspanningen meetbaar gemaakt wordt. Wanneer we het kunnen meten, kunnen we het tracken doorheen de tijd, en er op een onderbouwde manier over communiceren en rapporteren.
Om deze impactcommunicatie mogelijk te maken, wordt een aantal cruciale datapunten vastgelegd per productcategorie. Een eerste belangrijk datapunt is de hoeveelheid vermeden afval, uitgedrukt in het aantal kilogram dat niet op de afvalberg terechtkomt. Dit geeft bedrijven direct inzicht in de hoeveelheid materialen die door hergebruik een nieuw doel krijgen en dus niet als afval worden verwerkt. Deze informatie helpt hen te begrijpen welke positieve bijdrage hun beslissing heeft op het milieu en benadrukt de voordelen van samenwerking met 2ECO. Een tweede essentieel datapunt is het vermeden Global Warming Potential. Hiermee wordt duidelijk welke negatieve impact vermeden is door het vermijden van de productie van nieuw materiaal. Daarbij houden we ook rekening van de milieu-impact van hergebruik, zoals bijvoorbeeld, milieu-impact van transport, herstel en vervanging.
Daarnaast nemen we ook onze eigen werking kritisch onder de loep en zoeken we continu naar manieren om onze CO₂-uitstoot te verminderen en onze duurzaamheidsstrategie te versterken. 2ECO is aangesloten bij de Belgische Kamer der Verhuizers (BKV) en neemt actief deel aan een traject waarin de sector werkt aan een uniforme benadering van de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). Hierdoor bouwen we mee aan een standaard materialiteitsinventarisatie voor de verhuis- en opkoopindustrie. Dit stelt ons niet alleen in staat om te voldoen aan de toekomstige wetgeving, maar ook om transparanter te communiceren over onze impact en klanten beter te ondersteunen bij hun eigen duurzaamheidsdoelstellingen.
Situering van het onderzoek
Dit onderzoek komt voort uit een dubbele drijfveer: enerzijds de intrinsieke motivatie van 2ECO BV om circulaire economie en levensduurverlenging centraal te stellen in haar bedrijfsstrategie, anderzijds de ondersteuning binnen het kader van de VLAIO-subsidie & financiering: Circulaire Maakindustrie – Levensduurverlenging.
Door deze combinatie van ondernemersgedreven innovatie en wetenschappelijk onderbouwde methodologie kunnen we niet alleen onze eigen processen optimaliseren, maar ook bijdragen aan de bredere transitie naar een circulaire economie. Dit onderzoek stelt ons in staat om praktische inzichten te ontwikkelen, meetbare impact te genereren en de effectiviteit van levensduurverlenging als duurzame strategie te onderbouwen.
VLAIO - Circulaire Maakindustrie: Levensduurverlenging
Via deze oproep konden brede en diverse partnerschappen een aanvraag indienen voor de subsidiëring van een proefproject rond levensduurverlenging in de maakindustrie. Het project moest bijdragen aan de Vlaamse ambitie om te evolueren naar een circulaire economie. In het Vlaams Energie en Klimaatplan wordt de ambitie vooropgesteld om onze materiaalvoetafdruk tegen 2030 met 30% te verminderen en om onze broeikasgasuitstoot tegen 2030 drastisch te verminderen.
Project: Circulair meubilair van kantoren naar bredere doelgroepen
Met het project “circulair meubilair van kantoren naar bredere doelgroepen, in de bissectrice schuilt de meerwaarde van minder materiaal” gaan 3 projectpartners op zoek naar een strategie om de reststroom en opgekochte meubels uit kantoren aan te passen, te herstellen, opnieuw vorm te geven en te herverdelen naar bredere doelgroepen en daarbij een samenwerking aan te gaan waarbij zowel de logistieke keten, maatwerk en een ontwerpproces geïntegreerd worden om het circulair gebruik van materialen en onderdelen verder te verfijnen in een kruisbestuiving tussen ontwerpers en bedrijven in de sociale en circulaire economie. Door de ook moeilijk opnieuw inzetbare meubelstukken en/of onderdelen te herontwerpen blijft een zeer beperkte afvalstroom over en kunnen de objecten opnieuw aangeboden worden voor de inrichting van kantoren, bedrijven en scholen.
Met dit proefproject wensen de partners de efficiëntie van stockbeheer te verhogen en de afvalstromen te beperken door creatief na te denken over een nieuwe inzetbaarheid en te resulteren in een generieke collectie “upcycled” meubels en objecten met het oog op een flexibele en modulaire toepassing.
Links: Overzichtsschema positionering project / Rechts: projectfasering en partners
De 3 partners gaan deze samenwerking aan vanuit hun eigen expertise, waarbij 2ECO zorgt voor de instroom van kantoormeubilair en bedrijfsmaterialen, cuypers&Q architecten met de restproducten aan de slag gaat vanuit een ontwerpproces en De Brug als maatwerkbedrijf.
Partners in het onderzoek
Partners in het onderzoek
2ECO BV
Cuypers & Q architecten BV
De Brug vzw - Maatwerkbedrijf
Overzichtsschema positionering van de projectpartners
Dit onderzoek werd uitgevoerd door SURA Impact
SURA is een duurzaamheidsbureau dat in 2020 werd opgericht met als doel bedrijven te ondersteunen op hun weg naar een duurzame bedrijfsvoering. We geloven dat bedrijven een cruciale rol spelen in de transitie naar een duurzame economie, omdat deze organisaties innovatie, mensen en technologie samenbrengen. We zetten in op nauwe samenwerking met medewerkers, klanten en andere stakeholders om gezamenlijke, gedragen oplossingen te realiseren die bijdragen aan een betere toekomst.
Binnen dit onderzoek heeft SURA de methodiek ontwikkeld, de data verzameld en de analyse uitgevoerd.
Motivatie en engagement
Motivatie en engagement
Transparante Rapportage & Voortdurende Verbetering vanuit 2ECO
Omdat rapportage over milieu-impact en circulariteit nog in zijn kinderschoenen staat, zetten wij ons actief in om samen met verschillende partners en experts een zo volledig mogelijk beeld te verkrijgen. Ons doel is om op termijn te komen tot een eenduidige en gestandaardiseerde methode voor het rapporteren van de milieu-impact van hergebruik en refurbishment.
Bij 2ECO nemen we onze verantwoordelijkheid in deze evolutie en engageren we ons om onze data continu uit te breiden en te verfijnen. Door nieuwe inzichten, nauwkeurige metingen en geavanceerde analysemethoden te integreren, zorgen we ervoor dat ons cijfermateriaal steeds betrouwbaarder en transparanter wordt.
We streven naar eerlijkheid en helderheid in communicatie, zodat onze klanten en partners kunnen vertrouwen op de gegevens die we verstrekken. Dit stelt hen in staat om weloverwogen, duurzame keuzes te maken en de ecologische impact van hun beslissingen beter te begrijpen en te onderbouwen.
Onze inzet voor een accurate en wetenschappelijk onderbouwde rapportage is niet alleen een meerwaarde voor onze klanten, maar draagt ook bij aan de bredere transitie naar een circulaire economie met meetbare impact.
Duurzaamheidstraject BKV & The Ecological Entrepreneur
Daarnaast is 2ECO is aangesloten bij BKV (Belgische Kamer der Verhuizers) en loopt mee in een traject om samen met de andere deelnemers te kijken wat er voor onze sector van belang is m.b.t. de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) en welke doelstellingen wij als sector kunnen stellen door:
- Het in kaart brengen van de 'materiële onderwerpen' voor BKV-CBD in lijn met de verplichte regelgeving om een 'standaardniveau' binnen de sector te creëren.
- Het definiëren van de aanpak voor duurzaamheidsverslaggeving (verplicht en vrijwillig) binnen de sector met een Individuele CO2-analyse per bedrijf, als basis voor eigen rapportering aan klanten & leveranciers, banken en een strategie ontwikkelen met focus op duurzaamheidsrapportage, vermindering van de CO2-uitstoot en de algemene duurzaamheidsaspecten (ESG) van de organisaties
- Trainingsprogramma, waarin we leren werken aan onze eigen duurzaamheidsverslaggeving.
- The Ecological Entrepreneur stelt een aanpak voor om BKV-CBD te helpen bij het ontwikkelen van een standaard materialiteitsinventarisatie voor de industrie om te voldoen aan de komende wetgeving (voornamelijk CSRD). Om tot deze standaardinventarisatie te komen is inzicht nodig in de bedrijfsactiviteiten, waardeketen en CO2-uitstoot van bedrijven in de verhuisindustrie
Eigen engagement binnen 2ECO
Bij 2ECO hechten we groot belang aan duurzaamheid en verantwoord ondernemen. Daarom zorgen we ervoor dat onze eigen werking volledig in lijn is met de CSRD- en ESG-criteria. We hebben ons CSRD-verslag professioneel laten opstellen, waarbij we transparant rapporteren over onze milieu-impact, circulaire strategieën en sociale verantwoordelijkheid.
Daarnaast nemen we onze eigen processen continu onder de loep en blijven we actief zoeken naar manieren om onze impact te optimaliseren en verder te verduurzamen. Door te investeren in data-analyse, efficiëntere workflows en innovatieve hergebruikmethoden, blijven we niet alleen voldoen aan de rapportageverplichtingen, maar zetten we ook steeds nieuwe stappen richting een volledig circulaire bedrijfsvoering.
Methodologie
Methodologie
1. Bepalen datapunten voor de producten van 2ECO
Overzichtsschema bedrijfsbewegingen 2ECO en de te verstrekken informatie
1.1 Indicatoren voor professionele klanten
Voor professionele klanten zijn de volgende indicatoren relevant om over te rapporteren en te communiceren:
Vermeden uitstoot (in kg CO₂ equivalent)
De European Sustainability Reporting Standards (ESRS) zijn de richtlijnen voor duurzaamheidsrapportage binnen de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), die bedrijven verplicht om transparanter te rapporteren over hun milieu-, sociale en governance-impact (ESG).
Er kan gerapporteerd worden in het kader van ESRS E1 klimaatverandering-categorie, meer specifiek, ESRS E1.2. die zich richt op vermeden CO₂-uitstoot en klimaatimpact.
Deze rapportage-eis vereist dat bedrijven rapporteren over:
- De verminderde uitstoot van broeikasgassen (CO₂-equivalenten) door het toepassen van duurzame strategieën zoals hergebruik, refurbishing en recycling.
- De impact van bedrijfsactiviteiten op klimaatverandering, inclusief hoe hun producten en diensten bijdragen aan emissiereductie.
- Hoe deze emissiereductie zich verhoudt tot de doelstellingen van de EU en het Parijsakkoord.
Glossary 1: Global Warming Potential (GWP) is een maatstaf die de impact van broeikasgassen op de opwarming van de aarde uitdrukt. Het geeft weer hoeveel warmte een bepaald gas vasthoudt in de atmosfeer over een bepaalde periode (meestal 100 jaar) in vergelijking met koolstofdioxide (CO₂), dat als referentie wordt gebruikt.
Waarom is GWP belangrijk?
GWP helpt ons begrijpen hoe schadelijk iets is voor het klimaat, vergeleken met CO₂. Het maakt het mogelijk om verschillende broeikasgassen met elkaar te vergelijken, zoals methaan (CH₄) of lachgas (N₂O). Een hoger GWP betekent dat een gas meer bijdraagt aan de opwarming van de aarde. Bijvoorbeeld:
- CO₂ heeft een GWP van 1.
- Methaan (CH₄) heeft een GWP van ongeveer 28–36.
- Lachgas (N₂O) heeft een GWP van ongeveer 265–298.
Glossary 2: Kg CO₂ Equivalent (kg CO₂ eq) is de eenheid waarin GWP wordt uitgedrukt. Het geeft de impact van verschillende broeikasgassen weer als een hoeveelheid CO₂ die dezelfde opwarmingspotentie heeft. Bijvoorbeeld: Een emissie van 1 kg methaan wordt omgezet naar 28–36 kg CO₂ eq, afhankelijk van de tijdshorizon.
Afval vermindering (in kg)
Er kan gerapporteerd worden over de reductie van afval in kader van Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) rapportage voor European Sustainability Reporting Standard (ESRS) E5.2: Resource use and Circular Economy.
ESRS E5 richt zich op resourcegebruik en circulariteit, en ESRS E5.2. specifiek op afvalvermindering en hergebruik. Dit omvat:
- Meting en rapportage van afvalstromen, inclusief hoeveel afval wordt voorkomen, hergebruikt, gerecycleerd of verwijderd.
- De strategieën die een bedrijf toepast om afvalreductie en circulariteit te bevorderen binnen zijn productie- en bedrijfsprocessen.
- Hoe deze strategieën bijdragen aan duurzaam grondstoffenbeheer en de doelstellingen van de circulaire economie binnen de EU.
1.2 Indicatoren voor bedrijven actief in kantoorinrichting
BREEAM (Building Research Establishment Environment Assessment Methodology)
- MAT 1: Life cycle impacts: 5 BREEAM-punten zijn beschikbaar voor items die ter plaatse worden hergebruikt. Meubilair is opgenomen als een van de potentiële elementen die kunnen worden hergebruikt.
- Wst 01: Project Waste management: moedigt projecten aan om de efficiëntie van hulpbronnen te bevorderen. Projecten krijgen credits voor het minimaliseren van de hoeveelheid afval die per 100 m2 wordt gegenereerd, inclusief meubilair.
- Duurzame inkoop: beloont projecten die duurzamere producten en diensten inkopen volgens een duurzaam inkoopplan
WELL Building Standard (gezondheid en welzijn van mensen)
- Meubilair: concept Beweging: Het bewegingsconcept is ontworpen om fysieke activiteit en ergonomisch comfort te bevorderen.
- V02: Visual and physical ergonomics
- Support Visual ergonomics (instelbare schermhoogte)
- Ensure Desk height flexibility (instelbare bureau hoogte)
- Ensure Seat flexibility (instelbare bureaustoelen)
- Provide standing support (sta stoel, krukken)
- Provide ergonomics education
- V07: Active Furnishings (zit-sta bureaus, dynamische workstations)
2. Bepalen van de productcategorieën
De productcategorieën zijn overgenomen uit de bestaande productcategorieën zoals deze door 2ECO worden gedefinieerd en gebruikt. Bij de selectie is bewust gekozen voor de meest voorkomende producten op de tweedehands- en refurbishmentmarkt, met als doel een zo volledig en representatief mogelijke analyse te maken.
De gekozen productcategorieën bieden de beste referenties en leveren de meest waardevolle inzichten en resultaten op voor de impactberekening. Door te focussen op deze categorieën kunnen we de CO₂-besparing en het milieueffect van hergebruik en refurbishment op een onderbouwde en meetbare manier vastleggen. De productcategorieën meegenomen in dit onderzoek zijn:
3. Vastleggen referentieproduct per productcategorie & dataresearch
Omdat wij werken met tweedehands en refurbished goederen waarvan vaak geen Environmental Product Declaration (EPD) bestaat, kunnen wij geen directe informatie overnemen. Daarom leggen we per productcategorie minimaal 1 referentieproduct vast. Voor ieder referentieproduct wordt de nodige informatie gehaald uit de EDP. Op basis van deze referentieproducten kunnen we gemiddelde waarden berekenen, die vervolgens toegepast kunnen worden op volledige productcategorieën. Daarnaast herberekenen we deze waarden voor subcategorieën of op productniveau, waarbij we rekening houden met het gewicht voor een nog nauwkeurigere impactanalyse. Momenteel zijn deze berekeningen doorgevoerd op +350 subcategorieën. Naarmate er in de toekomst meer cijfermateriaal beschikbaar wordt (bruikbare EDP's), zullen deze gegevens verder geoptimaliseerd en verfijnd worden, zodat we steeds nauwkeurigere en beter onderbouwde inzichten kunnen bieden.
De EPD geeft alle informatie weer over het product (zoals info over de producent, opbouw, materiaalgebruik, …) en rapporteert ook de resultaten van de levenscyclusanalyse (LCA) die de producent heeft uitgevoerd.
Bij de LCA analyse wordt over de milieu impact van een product gerapporteerd op meerdere categorieën (welke precies is afhankelijk van de norm waar volgens gerapporteerd wordt). Global Warming Potential (GWP) is 1 van deze impactcategorieën, uitgedrukt in kg CO₂ eq.
4. Invullen datapunten
4.1 Global Warming Potential (in kg CO₂ eq.)
De vermeden milieu-impact wordt berekend door de milieu-impact van het referentieproduct (zoals beschreven in de EPD) te verrekenen met de impact van de refurbishment-acties en het transport. Concreet betekent dit dat de totale impact van een nieuw product, zoals weergegeven in de EPD, wordt verminderd met de milieu-impact van de refurbishment-acties en het transport van het refurbished product. Het resultaat is de gemiddelde vermeden impact, oftewel de hoeveelheid voorkomen CO₂-uitstoot en afval door de keuze voor een hergebruikt product in plaats van een nieuw product.
Dit proces biedt een helder inzicht in de duurzaamheidswinst. Door de volledige productieketen van een nieuw product – zoals grondstofwinning, productie en distributie – te vermijden, wordt de milieu-impact aanzienlijk verminderd. Het refurbishmentproces genereert slechts een fractie van de oorspronkelijke impact, en bij hergebruik zonder bewerking is er nagenoeg geen extra milieu-impact, wat leidt tot substantiële besparingen.
Bij de aankoop van meerdere hergebruikproducten kunnen de verschillende impactcategorieën worden opgeteld, om zo het totale resultaat van het project te bepalen. In een volledig kantoorinrichtingsproject waarbij uitsluitend hergebruikt kantoormeubilair wordt ingezet, kan de gecumuleerde vermeden impact snel oplopen. Dit maakt hergebruik niet alleen een financieel aantrekkelijke optie, maar ook een krachtige stap richting een circulaire economie.
In de volgende hoofdstukken wordt een overzicht gegeven van hoe de verschillende datapunten worden ingevuld.
Bepalen hoeveelheid vermeden uitstoot (in kg CO₂ eq.)
Bij het uitvoeren van de levenscyclusanalyse wordt de impact van het product per fase in de levenscyclus ingedeeld.
De verschillende fases van de levenscyclus van een product
Afhankelijk van de norm wordt gewerkt met de fases upstream – core – downstream, ofwel met de fases A1-3 (product stage) & A4-A5 (construction stage) & B1-B7 (use stage) & C1 – C4 (end of life stage) & D (other supplemetary information).
Tabel: rapportage volgens upstream-core-downstream model
Tabel: rapportage volgens EN15804 modules
Tabel: mappen van de impactfases
Echter, bij uitvoering van het businessmodel van 2ECO, wordt de overstap gemaakt van de ene gebruikersfase naar de volgende gebruikersfase. De tussenliggende fases (zoals te zien in onderstaand schema) worden vervangen door transport, eventueel herstel en vervanging van materiaal. Hierdoor worden 4 van de 5 fases van de levenscyclus overgeslagen, met uitzondering van de gebruiksfase. Voor niet-elektrische apparaten is de impact in deze fase echter minimaal. Dit laat ons toe om te werken met de volledige hoeveelheid gedeclareerde Global Warming Potential voor niet-elektrische goederen.
Voor elektrische goederen wordt het GWP van de gebruikersfase wel uitgesloten uit de impactberekening, aangezien dit wel een significante invloed kan hebben op het resultaat.
Bepalen hoeveelheid toegevoegde uitstoot (in kg CO₂ eq.)
Een goed voorbeeld is de refurbishment van een bureaustoel. Voor deze categorie zijn de meest voorkomende acties:
- Herstofferen van de zitting en rugleuning: Dit kan in een kleur naar keuze van de klant gebeuren, wat een persoonlijke toets geeft aan het refurbished product. Het vervangen van de bekleding draagt bij aan een vernieuwing van het uiterlijk en het comfort van de stoel.
- Vervangen van de wielen: Hierbij kan de klant kiezen voor harde of zachte wielen, afhankelijk van het type vloer waarop de stoel wordt gebruikt. Dit is een relatief eenvoudige, maar effectieve manier om de functionaliteit van de stoel te verbeteren.
- Volledige mechanische check-up: Dit houdt in dat alle mechanische onderdelen worden nagekeken en indien nodig gerepareerd of vervangen. Denk aan de hoogte-instelling, rugleuning, armleuningen en andere verstelbare functies die de ergonomie en het comfort van de stoel bepalen.
Naast de refurbishment-acties kan ook het transport worden meegenomen in de totale milieu-impact van een refurbished product. Voor de klanten van de webshop wordt met transport geen rekening gehouden. Voor de klanten waarbij materiaal opgehaald wordt, wordt de impact van dit transport op maat berekend.
Het transport omvat zowel de verplaatsing van het meubilair van de oorspronkelijke locatie naar de werkplaats van 2ECO als de levering van het opgeknapte product aan de klant.
4.2 Grondstof besparing (in Kg)
De hoeveelheid grondstoffen gebruikt in het product wordt steeds vermeld in de Environmental Product Declaration. Indien niet vermeld werd het opgevraagd bij de leverancier.
4.3 Afval vermindering (in Kg)
De hoeveelheid grondstoffen gebruikt in het product wordt steeds vermeld in de Environmental Product Declaration. Indien niet vermeld werd het opgevraagd bij de leverancier.
Overzicht referentieproducten
Overzicht referentieproducten
Lijst met referentieproducten
Het overzicht omvat alle productcategorieën, subcategorieën en de bijbehorende onderzochte producten. Voor elk onderzocht product is de Environmental Product Declaration (EPD) beschikbaar. Deze verklaring bevat gedetailleerde informatie over het product, waaronder producentgegevens, opbouw, materiaalgebruik, en de resultaten van de levenscyclusanalyse (LCA) die door de producent is uitgevoerd.
Alle relevante gegevens zijn zorgvuldig gefilterd en samengebracht in een tabel, waarop de berekeningen per productcategorie zijn gebaseerd. Deze uitgebreide lijst met referentieproducten, bijbehorende EPD’s en aanvullende informatie is ter inzage beschikbaar op ons kantoor.
